موانع اجرای قصاص
موانع اجرای قصاص:
در این مقاله به موانع اجرای قصاص می پردازیم.
آیا در مورد موانع اجرای قصاص اطلاعاتی دارید؟آیا موانع اجرای قصاص را می شناسید؟آیا می دانید چه موانعی باعث انجام نشدن حکم قصاص می شوند؟موارد سقوط و عدم اجرای قصاص چیست؟چه عواملی باعث سقوط و عدم اجرای قصاص می شود؟
همانطور که می دانید برای اجرا نشدن و معلق شدن مجازات قصاص مواردی وجود دارد که انواع آن را به عرض شما عزیزان می رسانیم.راههایی که مانع اجرای قصاص می شوند باعث می شوند که برای فرد متهم به موقع مجازات قصاص اجرا نشود و دچار یک تعلیق گاها موقت می شوند فرد بارداری که متهم می باشد و مجازات قصاص را در پی دارد بخاطر باردار بودنش دچار تعلیق مجازات می شود و مجازات قصاص برای وی تا مدتی به تعویق می افتد که بارداری می تواند از عوامل موثر در موانع اجرای قصاص باشد. موسسه ملک پور در این مقاله موانع اجرای قصاص را برای شما عزیزان توضیح می دهد و به سوالات شما در زمینه موانع اجرای قصاص پاسخ خواهد داد.
موانع اجرای قصاص:
در اینجا منظور از موانع اجرایی قصاص عواملی هستند که اجرای قصاص را به طور موقت با مشکل مواجه می کنند که این موانع خود به دو قسمت تقسیم می شوند.
۱- باردار بودن زن محکوم به قصاص:
اگر زنی که محکوم به قصاص است باردار باشد و از اینکه پس از ارتکاب جنایت یا قبل از آن باردار شده باشد و از اینکه حمله مشروع و نامشروع باشد اجرای قصاص برای وی معلق میشود وضع حمل هم تا زمانی که حیات نوزاد به مادر وابسته باشد نمی توان قصاص را اجرا کرد و قصاص مادر به تعویق می افتد و در صورتی که حیات نوزاد به مادر وابسته نباشند قصاص اجرا خواهد شد طبق ماده ۴۳۷ قانون مجازات اسلامی زن حامله که محکوم به قصاص نفس است نباید پیش از وضع حمل قصاص شود اگر پس از وضع حمل نیز بین تلف طفل باشد تا زمانی که حیات طفل محفوظ بماند قصاص به تأخیر می افتد اگر اولیای دم مقتول ندانند که زن باردار می باشد و زن قاتل را قصاص نمایند و پس از قصاص معلوم شود که زن باردار بوده است دیه جنین بر عهده عاقله خواهد بود علاوه بر اینکه قصاص نفس برای زن باردار اجرا نمی شود قصاص عضو هم نسبت به زن باردار اجرا نمی شود و اجرای حکم متهم معلق می ماند طبق ماده ۴۴۳ قانون مجازات اسلامی اگر زن حامله محکوم به قصاص عضو باشد و در اجرای قصاص پیش یا پس از وضع حمل بیم تلف یا آسیب برطفل باشد قصاص تا زمانی که بیم مذکور برطرف شود به تاخیر می افتد.
فرار جانی و عدم دسترسی به وی:
در صورتی که جانی مستحق قصاص فرار نمایند ودر دسترس نباشد اجرای قصاص تا زمانی که به وی دسترسی پیدا نشود با مشکل مواجه خواهد شد .دیه جنایت جانی که می میرد یا فرار میکند که دسترسی به وی غیر ممکن باشد در خصوص قتل عمد دیه از مال خود یا نزدیکانش و یا از بیت المال پرداخت می شودو در صورتی که قتل غیر عمد باشد دیه از بیت المال پرداخت می شود . طبق ماده ۴۳۵ قانون مجازات اسلامی چنانچه پس از اخذ دیه دسترسی به مرتکب جنایت اعم از قتل و غیرقتل ممکن شود در صورتی که اخذ دیه به جهت گذشت از قصاص نباشد حق قصاص حسب مورد برای ولی دم یا مجنی علیه محفوظ است لیکن باید قبل از قصاص دیه گرفته شده را بازگرداند.
این مقاله متعلق به موسسه ملک پور می باشد.
برای کسانی که مرتکبان جنایات عمدی را فراری میدهند مسئولیتها و مجازاتهایی در نظر گرفته شده است . طبق ماده ۴۳۴ قانون مجازات اسلامی هرگاه کسی فردی را که مرتکب جنایت عمدی شده است فراری دهد به تحویل وی الزام میشود اگر در مورد قتل و جنایت بر عضو که منجربه قطع یا نقص عضو یا از بین رفتن یکی از منافع آن شده است بازداشت فراری دهنده موثر در حضور مرتکب یا الزام فراری دهنده به احضار مرتکب باشد دادگاه باید با درخواست صاحب حق قصاص تا زمان دستگیری مرتکب فراری دهنده را بازداشت کند . اگر مرتکب پیش از دستگیری بمیرد یا دستگیری وی متعذر شود یا صاحب حق قصاص رضایت دهد هر فراری دهنده آزاد میشود و صاحب حق قصاص در همه موارد قصاص نفس و عضو میتواند در صورت فوت مرتکب یا تعذر دستگیری او دیه را از اموال وی یا فراری دهنده بگیرد فراری دهنده می تواند پس از پرداخت دیه برای دریافت آن به مرتکب مراجعه کند.
موارد سقوط یا عدم اجرای قصاص:
موارد سقوط یا عدم اجرای قصاص متعدد میباشد که ما در این مقاله چند نمونه از آن را بازگو میکنیم .
۱-از بین رفتن محل قصاص: مجازات اصلی در جنایات عمدی قصاص می باشد تنها با توافق طرفین میتوان قصاص را به دیه تبدیل نمود مرگ مرتکب یا فرار او در صورتی که نتوان به او دسترسی پیدا کرد از موارد سقوط یا عدم اجرای قصاص می باشد .
۲-بخشیده شدن جانی: مورد دیگری که باعث سقوط قصاص می شود بخشیده شدن جانی از طرف اولیای دم می باشد با وجود اینکه قصاص حق اولیای دم می باشد اما اولیای دم می توانند قصاص را ببخشند و فرد جانی را قصاص نکنند به موجب ماده ۳۶۳ قانون مجازات اسلامی گذشت یا مصالحه پیش از صدور حکم یا پس از آن موجب سقوط حق قصاص است طبق ماده ۳۶۴ قانون مجازات اسلامی رجوع از گذشت پذیرفته نیست اگر مجنی علیه یا ولی دم پس از گذشت مرتکب را قصاص کند مستحق قصاص است .
۳-،به ارث برده شدن قصاص از سوی قاتل :هرگاه کسی وارث منحصر به فرد دیگری باشد و اورا بکشد از وی ارث نخواهد بردطبق ماده ۳۵۷ قانون مجازات اسلامی اگر مرتکب یا شریک در جنایت عمدی از ورثه باشد ولی دم به شمار نمی آید و حق قصاص و دیه ندارد و حق قصاص را نیز به ارث نمی برد.
۴-وقوع شبهه : قصاص از جمله حدود الله است و با حضور شبهه ساقط میشود طبق ماده ۴۲۲ قانون مجازات اسلامی هیچ یک از آنان در مقام استیفا نباید حق دیگری را از بین ببرد و در صورتی که بدون اذن و موافقت دیگر افراد خواهان قصاص مبادرت به استیفای قصاص کند ضامن سهم دیه دیگران است.
۵-صدمه به دیگری : اگر قصاص نفس موجب هلاکت دیگری شود قصاص نفس اجرا نمیشود و به دیه تبدیل می شود .
در نهایت می توان گفت اگر فردی یکی از این شرایط موانع اجرای قصاص را دارا باشد تا مدتی حکم قصاص علیه وی اجرا نمی شود و تا زمانی که فرد شرایط اجرای مجازات را داشته باشد حکم قصاص وی به تعلیق می افتد. همچنین موارد سقوط قصاص هم متعدد می باشد که باعث می شود قصاص از فرد متهم سلب شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید به وب سایت موسسه ملک پور مراجعه نمایید و اطلاعات لازم را دریافت کنید.
منابع:
برگرفته از کتاب حقوق جزای اختصاصی دکتر ایرج گلدوزیان
برگرفته از کتاب حقوق جزای اختصاصی دکتر میر محمد صادقی
برگرفته از کتاب قانون مجازات اسلامی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.