طلاق توافقی نوعی از طلاق است که در آن زوج و زوجه (زن و شوهر) بنا به هر دلیلی به این نتیجه می رسند که دیگر امکان ادامه زندگی مشترک برایشان مقدور نمی باشد و تصمیم به جدایی و طلاق می گیرند و در ارتباط با کلیه مسائل مربوط به زندگی مشترک و دیون و تکالیف آن مانند: حضانت فرزند، نفقه زوجه، جهیزیه، اجرت المثل دوران زوجیت و همچنین چالش بر انگیزتر در مورد مهریه، با یکدیگر به تفاهم و توافق می رسند.
مواردی که زوجین در مورد آن تفاهم دارند برای دادگاه نیز محترم و قابل قبول خواهد بود و در گواهی عدم امکان سازش که از سوی دادگاه صادر می شود، موارد توافق زوجین قید می گردد.
مراحل طلاق توافقی
- اولین اقدام برای طلاق توافقی مراجعه به سامانه نوبت دهی طلاق و ثبت اطلاعات زوجین در این سامانه و پس از آن مراجعه به مراکز غربالگری و مشاوره خانواده، انجام مشاوره های لازم و دریافت “گواهی عدم انصراف از طلاق” است.
- دومین گام برای انجام طلاق توافقی تقدیم دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. برای این منظور، زوجین یا وکلای ایشان باید به همراه مدارکی همچون شناسنامه و کارت ملی و عقدنامه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و دادخواست خود را تقدیم نمایند و پس از آنکه مدارک لازم اسکن و در سامانه بارگذاری شد، زوجین یا وکلای ایشان اقدام به بازخوانی و تایید دادخواست می نمایند و پس از امضاء الکترونیکی رسید مربوطه و پرداخت هزینه دادرسی، دادخواست طلاق توافقی بوسیله دفتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه خانواده صالح ارجاع می شود.
- پس از تقدیم دادخواست طلاق توافقی ، باید منتظر تعیین وقت حضور در دادگاه خانواده جهت رسیدگی به موضوع باشید که تعیین وقت رسیدگی، بوسیله ابلاغ الکترونیکی در سامانه ثنا به اطلاع زوجین خواهد رسید و همچنین صدور ابلاغیه بوسیله ارسال پیامک هایی به اطلاع زوجین می رسد.
- اقدام بعدی، حضور زوجین یا وکلای ایشان در دادگاه خانواده در روز و ساعت تعیین شده در ابلاغیه به همراه مدارک لازم است که در این زمان پس از پرداخت هزینه مشاوره، با راهنمایی مدیر دفتر دادگاه، زوجین یا وکلای آن ها به واحد مشاوره مستقر در دادگاه خانواده مراجعه می نمایند. مشاور خانواده با طرفین مذاکره و دلایل عدم تفاهم را بررسی نموده و در ابتدا سعی در مصالحه و سازش می نمایند و در صورت موثر واقع نشدن و اصرار زوجین یا وکلای آن ها به وقوع طلاق، مشاورین خانواده با ذکر دلایل نسبت به مصلحت یا عدم مصلحت زوجین در خصوص جدایی اظهار نظر می نمایند و فرم توافقنامه که شامل توافق و تعیین تکلیف در خصوص مهریه، نفقه، اجرت المثل، جهیزیه، حضانت فرزند، نحوه و ملاقات با فرزند، هزینه حضانت و نگهداری و نفقه فرزند و میزان و نحوه پرداخت آن و سایر حقوق مالی و غیر مالی طرفین است، توسط واحد مربوطه تکمیل و به امضاء مشاور خانواده و طرفین می رسد و سپس با اخذ رسید، به زوجین یا وکلاء آنها تحویل داده می شود تا جهت صدور گواهی عدم امکان سازش به دادگاه ارائه نمایند.
- احراز بارداری یا عدم بارداری زوجه از سوی دادگاه جهت صدور گواهی عدم امکان سازش الزامی است و برای این منظور سه راه وجود دارد:
الف) قبل از مراجعه به دادگاه خانواده، زوجه به آزمایشگاه پزشکی مراجعه نموده باشد و پس از انجام آزمایشات پزشکی مربوطه، گواهی عدم بارداری را از آزمایشگاه فوق اخذ و به دادگاه ارائه نماید که در اینصورت پس از صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه خانواده، با مراجعه زوجین به دفاتر طلاق، دفاتر فوق اقدام به اجرای صیغه طلاق می نمایند.
ب) اقرار زوجه یا وکیل او مبنی بر عدم بارداری زوجه که در این مواقع دادگاه با این اقرار اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش می نماید اما اجرای صیغه طلاق در دفتر طلاق، منوط به آن است که زوجه قبلا به آزمایشگاه پزشکی مراجعه نموده و پس از انجام آزمایشات پزشکی مربوطه، گواهی عدم بارداری صادره از آزمایشگاه فوق را به دفاتر طلاق ارائه نماید.
پ) زوجین بر وجود جنین اتفاق نظر داشته باشند، که در این مورد موضوع وجود جنین در گواهی عدم امکان سازش منعکس می شود.
در صورتی که زوجه باکره باشد، نیازی به اقرار زوجه یا وکیل وی به عدم بارداری و همچنین نیازی به ارائه گواهی عدم بارداری نیست اما بجای آن زوجه باید با معرفی نامه دادگاه به پزشکی قانونی (فقط پزشکی قانونی و نه آزمایشگاه پزشکی و یا پزشکان دیگر) مراجعه نماید و پس از انجام آزمایشات و معاینات مربوطه، گواهی بکارت مبنی بر تایید دوشیزه و غیر مدخوله بودن را اخذ و به دادگاه ارائه نماید.
در صورتی که زوجه یائسه باشد، نیازی به اقرار زوجه و یا وکیل وی به عدم بارداری و همچنین نیازی به ارائه گواهی عدم بارداری نیست.
- پس از اقدامات پیش گفته، زوجین یا وکلای آن ها به دادگاه خانواده مراجعه می نمایند و دادگاه با احراز علقه زوجیت و با توجه به مواردی همچون نظریه مشاور، محتویات پرونده و توافقات زوجین، اقدام به صدور رای که همان گواهی عدم امکان سازش است، می نماید.
- پس از صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه، زوجین یا وکلای آن ها سه ماه فرصت دارند تا با در دست داشتن گواهی عدم امکان سازش و مدارک لازم دیگر، به دفتر طلاق مراجعه نمایند تا با جاری شدن صیغه طلاق، طلاق توافقی به سر انجام نهایی برسد.
* توافق میان زوجین در مورد حضانت، نفقه و ملاقات فرزندان در طلاق توافقی
حضانت و نفقه فرزند و یا فرزندان نیز یکی دیگر از مواردی است که زوجین باید قبل از اقدام به طلاق توافقی در مورد آن به توافق برسند.
طبق قانون مدنی، حضانت و نگهداری فرزند یا فرزندانی که پدر و مادرشان جدای از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد.
بعد از هفت سالگی در صورتی که بین زوجین در حضانت و نگهداری فرزندان اختلاف وجود داشته باشد، دادگاه با رعایت مصلحت فرزند، حل اختلاف و تعیین تکلیف می نماید.
همچنین بر اساس قانون مدنی، نفقه فرزندان در اصل بر عهده پدر است و وظیفه اوست که نفقه فرزندان را حتی اگر حضانت و نگهداری آن ها با مادر باشد، بپردازد.
اما گاهی ممکن است مادر برای بدست آوردن حق حضانت و نگهداری فرزند، پرداخت نفقه را نیز بر عهده بگیرد و در مورد طلاق توافقی اگر چنین توافقی وجود داشته باشد، باید بصورت کتبی باشد و به امضاء زوجین برسد.
در مورد ملاقات طبق قانون مدنی، در صورتی که به هر علتی از جمله طلاق توافقی یا هر علت دیگری، پدر و مادر اطفال در یک منزل سکونت نداشته باشند، هر یک از پدر و مادر که طفل تحت حضانت و نگهداری او نیست، حق ملاقات طفل خود را خواهد داشت. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوط به آن، طبق توافق زوجین است و اگر زوجین در این رابطه با هم اختلاف دشته باشند، دادگاه تعیین تکلیف خواهد نمود.
هر سه مورد فوق از مواردی است که زوجین باید در مورد آن توافق داشته باشند و این موضوعات در توافق نامه آنان قید شده باشد، وگرنه دادگاه از صدور گواهی عدم امکان سازش خودداری خواهد نمود که در نتیجه امکان انجام طلاق توافقی میسر نخواهد بود.
* توافق میان زوجین در مورد مهریه در طلاق توافقی
یکی از تعهدات و دیون بسیار مهمی که عقد ازدواج برای مرد ایجاد می کند، مهریه است که از دیون ممتاز محسوب می شود و زن در مورد طلب از شوهر خود از بابت مهریه بر طلبکاران دیگر ارجحیت دارد و اگر زوجین در مورد مهریه و شرایط پرداخت آن به توافق نرسند، دادگاه از صدور گواهی عدم امکان سازش خودداری خواهد نمود و در نتیجه عملا امکان طلاق توافقی وجود نخواهد داشت.
بنابراین به محض اینکه صیغه عقد ازدواج جاری می شود، مالکیت زن بر مهریه مستقر می گردد و این حق به قدری مورد حمایت قانونگذار است که در مورد آن برای زن، تحت شرایط خاصی حق حبس (حق حبس اصطلاحی حقوقی است و به معنای زندان نیست) در نظر گرفته است.
در طلاق توافقی ، توافق زوجین در مورد مهریه می تواند شامل موارد ذیل باشد:
زوجین توافق بنمایند که مرد چه میزان از مهریه ای که قبلا توافق شده و در سند ازدواج قید شده است را بپردازد
- زن می تواند تمام یا بخشی از مهریه خود را بذل کند (ببخشد)، یا قید کند که هیچ بخشی از آن را نمی بخشد و تمام آن را می خواهد اما برای پرداخت آن به مرد مهلت می دهد. دقت کنید که این مهلت باید حتما مشخص و معین باشد و اگر زمان یا زمان های پرداخت آن مشخص نشود، چنین شرطی به علت غرری بودن باطل است.
- در صورتی که زن کل مهریه را نبخشد و فقط بخشی از آن را در مقابل بدست آوردن برخی امتیازات مانند حضانت فرزند، ملاقات فرزند و غیره به مرد ببخشد و بخش دیگری از مهریه خود را مطالبه نماید، باید شرایط و مهلت پرداخت این بخش از مهریه نیز مانند مورد قبلی بصورت کاملا روشن و بدون ابهام در توافق نامه مشخص باشد.
* توافق میان زوجین در مورد نفقه در طلاق توافقی
نفقه نیز مانند مهریه یکی از حقوق مالی زن است، اما یکی از تفاوت های مهمی که با مهریه دارد این است که جنس و مقدار مهریه در سند ازدواج بصورت کاملا روشن ذکر می شود ولی در مورد نفقه چنین چیزی و جود ندارد و معمولا زوج در مقابل زوجه عدد و رقم مشخصی را بصورت کتبی تعهد نمی نماید.
همچنین به مجرد وقوع عقد، زن مالک مهریه می شود و حتی در مورد آن حق حبس نیز دارد، اما چنین چیزی در مورد نفقه وجود ندارد بلکه زن بصورت مستمر و در طول دوران زندگی مشترک و همچنین در صورت ناشزه نبودن، مستحق دریافت نفقه می شود.
در توافق نامه مربوط به طلاق توافقی ، باید روشن شود که آیا نفقه ای بر ذمه شوهر باقی مانده است یا خیر و اگر باقی مانده، مقدار، شرایط پرداخت و زمان پرداخت آن باید تعیین شده باشد.
چنانچه زوجین در رابطه با نفقه به توافق نرسند، دادگاه از صدور گواهی عدم امکان سازش خودداری خواهد نمود و در نتیجه امکان انجام طلاق توافقی هم میسر نخواهد بود.
* توافق میان زوجین در مورد اجرت المثل در طلاق توافقی
اجرت المثل ایام زوجیت نیز یکی از حقوق مالی زوجه است که در قیاس با مهریه و نفقه در درجه پایین تری قرار دارد و بار اثبات این که زن مستحق دریافت اجرت المثل هست یا خیر با خودش است و اگر در مورد آن ادعایی داشته باشد و نتواند مطابق با قانون، استحقاق خود بر اجرت المثل را اثبات نماید، ادعای وی شنیده نخواهد شد.
در قانون مدنی آمده: چنانچه زوجه کارهایی راکه شرعا بر عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه هم ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می نماید.
* توافق میان زوجین در مورد جهیزیه در طلاق توافقی
مالک جهیزیه ای که زوجه با خود به منزل مشترک می آورد خود زوجه است، مشروط بر اینکه به نحوی بتواند ثابت کند وسایل مورد نظر را خود او یا خانواده وی خریداری نموده اند.
برای اثبات این موضوع، در بسیاری از خانواده ها مرسوم است که از جهیزیه خریداری شده توسط خانواده دختر، لیستی که به سیاهه جهیزیه معروف است تهیه می نمایند و این لیست به امضاء افرادی از هر دو خانواده عروس و داماد و همچنین خود داماد می رسد و بوسیله آن می توان اثبات نمود که مالکیت وسایل مندرج در سیاهه جهیزیه با زوجه است و وی در هر زمانی می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن ها داشته باشد.
یکی دیگر از راههای مرسوم اثبات مالکیت زوجه بر جهیزیه، فاکتور خرید اجناس است، یعنی چنانچه سیاهه ای در کار نباشد و یا برخی از اقلام بعدا خریداری شود و در نتیجه در سیاهه جهیزیه موجود نباشد و یا به هر علتی از قلم افتاده باشد، فاکتور خریدی که در آن نام زوجه یا خانواده وی به عنوان خریدار ذکر شده است، دلیل بر مالکیت زوجه بر اجناس مذکور است.
در هر صورت جهیزیه یکی از اموال و حقوق زوجه محسوب می شود و تعیین تکلیف در مورد آن برای صدور گواهی عدم امکان سازش و انجام طلاق توافقی لازم است.
مدارک مورد نیاز برای طلاق توافقی
مدارک مورد نیاز برای ثبت دادخواست طلاق توافقی ، صدور گواهی عدم امکان سازش و در نهایت اجرای صیغه طلاق در دفتر طلاق به شرح زیر است:
- سند ازدواج (نکته: اگر سند ازدواج را بنا به هر علتی در اختیار ندارید، باید به دفترخانه ای که در آن عقد ازدواج شما ثبت شده است مراجعه کنید و از سردفتر درخواست نمایید تا رونوشت تایید شده از عقد نامه تان را به شما تحویل نماید.)
- شناسنامه و کارت ملی زوجین
- در صورتی که امر طلاق توافقی توسط وکیل طلاق توافقی انجام می گیرد، وکالتنامه وکیل نیز باید ضمیمه دادخواست شود
- گواهی عدم بارداری و یا گواهی پزشکی قانونی (گواهی بکارت) مبنی بر تایید دوشیزگی زوجه در صورتیکه طلاق در دوران عقد باشد.
- توافقنامه کتبی مبنی بر توافق در مورد میزان حقوق و تکالیف زوجین مانند حضانت و ملاقات فرزندان، شرایط پرداخت مهریه و مقدار بذل مهریه، نفقه دوران زوجیت و غیره
- نظریه کتبی واحد مشاوره خانواده
- ارائه گواهی عدم امکان سازش ظرف حداکثر سه ماه از تاریخ ابلاغ و یا از تاریخ قطعی شدن رای به دفتر رسمی ازدواج و طلاق
لازم به ذکر است رسیدگی به طلاق از جمله طلاق توافقی در صلاحیت دادگاه خانواده است.
هزینه طلاق توافقی
هزینه طلاق توافقی به تفکیک شامل موارد ذیل است:
- الف) هزینه جلسه مشاوره و اخذ گواهی عدم انصراف از طلاق
- ب) هزینه دادرسی
یکی دیگر از موارد مربوط به هزینه طلاق توافقی هزینه دادرسی است که در هنگام تقدیم دادخواست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و یا در نقاطی که هنوز این دفاتر راه اندازی نشده اند قبل از تقدیم دادخواست باید به حساب بانکی قوه قضاییه واریز گردد.
- پ) حق الوکاله وکیل طلاق توافقی
چنانچه امور مربوط به طلاق توافقی را توسط وکیل دادگستری به انجام می رسانید، حق الوکاله وکیل را هم باید به هزینه طلاق توافقی اضافه نمایید.
- ت) هزینه دفترخانه طلاق
وکلای با تجربه موسسه ملک پور با توجه به تجارب و سوابق درخشانی که در زمینه انواع دعاوی خانواده از جمله طلاق توافقی دارند، می توانند کلیه امور مربوط به دادرسی طلاق توافقی را بدون نیاز به حضور زوجین و در اسرع وقت و با کمترین هزینه به انجام برسانند. با ما تماس بگیرید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.