تاجر
مفهوم تاجر در حقوق تجارت
تاجر – شرایط تاجر- کسبه جزء- معاملات تجارتی به عنوان شغل معمولی- تکرار عمل – شرایط اشتغال به تجارت-دفاتر تجاری تجار
همانطور که می دانیم در قانون تجارت ایران شخص تاجر تعریف شده است اما این تعریف کامل و جامع نمی باشد و در این مقاله موسسه ملک پور به تعریف کامل مفهوم تاجر و نحوه ی کار وی و تفاوت شخص تاجر با اشخاص ثالث و… را برای شما عزیزان توضیح داده است.بنابراین می توان به این نکته اشاره کرد که شخص تاجر دارای تکالیف و همچنین مزایایی می باشد که باید به آن توجه نماید.شخص تاجر با توجه به شغلی که انتخاب نموده است باید در نظر داشته باشد مسئولیت سنگینی را بر عهده دارد. تاجر باید در نظر گرفته باشد که دفاتر تجاری خود را منظم و دقیق نوشته باشد. ( این مقاله متعلق به موسسه ملک پور می باشد)
تاجر کیست؟
اشخاص حقیقی تاجر:
طبق تعریف ماده۱ قانون تجارت تاجر کسی است که شغل معمولی خود را معاملات تجارتی قرار داده است. اما در این مبحث باید به چند نکته ی ویژه توجه نمود :
*منظور از شغل در این قانون عملی می باشد که کسب درآمد نماید
*باید توجه داشت که شخص تاجر لزوما حقیقی نمی باشد بلکه می تواند حقوقی نسز باشد.
*منظور از معمولی در این جمله تکرار عمل می باشد . یعنی اگر بخواهیم کاری را شغل در نظر بگیریم هم باید آن عمل تکرار شده و هم کسب درآمد نماید.
*صرف ثبت نام در دفتر ثبت تجارتی، داشتن کد اقتصادی وتنظیم دفاتر تجارتی هیچکدام دلیل بر تاجر بودن فرد نیست.
* منظور از امور تجارتی اموری هست که قانونگذار آنها را ذاتا تجاری می داند.بنابراین نمی توان اعمال تجاری تبعی را ملاک تاجر بودن قرار داد چه این اعمال خود وقتی تجاری هستند که تاجر آنها را انجام دهد.
*فرد برای اینکه تاجر شناخته شود باید معاملات تجاری را به نام و حساب خود انجام دهد.اگر کسی به نام و حساب دیگری عمل تجاری را انجام دهد آن عمل آمر را تاجر مب کند نه انجام دهنده آن را.بنابراین مدیران شرکت های تجارتی ، شرکا و سهامداران (م ۵۴ لابحه اصلاح قانون تجارت )،قائم مقام تجارتی(م ۳۹۵ لایحه اصلاح قانون تجارت) ، خدمه تجارت خانه تاجر محسوب نمی شوند.( این مقاله متعلق به موسسه ملک پور می باشد)
اشخاص حقوقی تاجر
دولت یا موسسات دولتی که امور حکومتی را انجام می دهند تاجر محسوب نمی شوند اما شرکت های دولتی که به اعمال تجارتی اشتغال دارند تاجر تلقی می شوند اما طبق قانون خاص خودشان و در موارد سکوت طبق ماده ی ۳۰۰ لایحه اصلاح قانون تجارت اعمال می شود
اشخاص حقوقی موضوع حقوق خصوصی
الف-موسسات غیر تجارتی
باید توجه داشت که ملاک مهم در تجاری شناخته شدن موسسه فعالیت آ ن موسسه می باشد که در چه زمینه ای به فعالیت می پردازد در مورد موسسات غیر تجاری باید عمل غیر تجاری باشد و نباید عمل تجاری انجام دهد زیرا اگر انجام دهد تاجر شناخته می شود.و توجه به این موضوع حائز اهمیت می باشد که اگر فعالیت موسسه مستلزم انجام یک معامله ی تجاری شود این معاملات که فرع بر فعالیت های اصلی آنهاست ، این موسسه را تاجر نمی کند.
بر عکس اگر فعالیت غیر تجاری شخص حقوقی تحت الشعاع فعالیت تجاری آن باشد یا اصولا شخص حقوقی بخواهد در قالب موسسه ی غیر تجاری به فعالیت تجاری بپردازدعمل غیر تجاری موضوع فعالیت او در شناسایی آن شخص حقوقی به عنوان یک شرکت تجاری تاثیری نخواهد داشت.
باید توجه داشت افراد از سه طریق می توانند در قالب اشخاص حقوقی عمل غیر تجاری انجام دهند:
*تشکیل شرکت سهامی عام و خاص
*تشکیل شرکت تعاونی
*تاسیس موسسات غیر تجاری
ب- شرکت های تجارتی
همه ی شرکت های تجارتی تاجر محسوب می شوند چه موضوع آنها تجارتی باشد مثل شرکتهای تضامنی ، نسبی، با مسئولیت محدود ، مختلط سهامی ، مختلط غیر سهامی . و چه به لحاظ شکلی تجاری باشند و موضوع انها تجارتی نباشد مانند شرکت های سهامی عام و خاص..(این مقاله متعلق به موسسه ملک پور می باشد)
اشخاص حقوقی موضوع حقوق عمومی
الف – شرکت های دولتی
شرکت ها ی دولتی تا آنجا که در اساس نامه شان قید نشده باشد ، شکل شرکت های سهامی را دارند.بنابراین به استناد م ۲ لایحه اصلاح قانون تجارت تجاری تلقی می شوند.
چه شرکت هایی دولتی محسوب می شوند؟
شرکت هایی که جهت انجام اعمال تصدی گری دولت تشکیل و به امور بازرگانی می پردازند و بیش تر از ۵۰ درصد از سرمایه ی آن متعلق به دولت می باشد.
ب-دولت و موسسات دولتی
این اشخاص حقوقی از آنجا که به منظور انجام امور حاکمیتی ایجاد و برای اداره ی مملکت می باشند حتی اگر زمانی به انجام امور ماده ۲ تجارت بپردازند مانند ساخت کشتی ، تجاری تلقی نمی شوند.( این مقاله متعلق به موسسه ملک پور می باشد)
شرایط اشتغال به تجارت
بر طبق قانون اساسی اصل بر انتخاب ارادی و آزادانه شغل می باشد بنابراین هرکس می تواند شغل تجارت را انتخاب نماید اما بنابه اینکه در هر شغلی افراد خاصی نمیتوانند ورود نمایند در شغل تجارت نیز به همین گونه می باشد افرادی که نمی توانند این کار را انجام دهند عبارتند از : محجورین غیر ممیز به طور مطلق اما محجورین ممیز می توانند به طور مشروط به تجارت بپردازند.
افراد بیگانه نیز برای تجارت در ایران دچار محدودیتهایی می باشند این افراد باید رویداد با حق کار مشخص داشته و از وزارت کار پروانه کار اخذ نماید. برخی مشاغل به دلیل رعایت کردن شئونات خاص خود نمی توانند به تجارت بپردازند مانند قضات دادگستری برخی کارمندان دولت از انجام اعمال حق العمل کاری و گمرک به دلیل سوءاستفاده منع می باشند.)این مقاله متعلق به موسسه ملک پور می باشد )
فایده ثبت نام تجار در دفتر تجاری:
*کسب اطلاع از وضعیت تجار
*نظارت دولت بر فعالیت های تجاری
*برخورداری از بعضی امتیازات
*اماره ای بر تاجر شناخته شدن اشخاص
باید توجه داشت که قوانین تجارت و حقوق تاجر به همین جا خلاصه نمی شود بلکه می توان معاملات تجاری آنان ، نحوه ی اشتغال به تجارت آنان، و دیگر موارد موجود در قانون تجارت مراجعه نمود موسسه ملک پور برای شما عزیزان این موارد را در دیگر مقاله ها به طور مفصل توضیح داده است.
منابع
قانون تجارت
کتاب نظم تجارت دکتر فرشید فرحناکیان
جلد اول کتاب دکتر ربیعا اسکینی
نگارنده: سپیده ایمانعلی زاده
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.